Apeldoorn 1 kent zijn klassieken: soepel langs PK
Geschreven door Arthur van de Oudeweetering.
In 1935 moest de 18-jarige Paul Keres zijn deelname aan Hastings 35/36 afzeggen wegens ziekte.
Koltanowsky, destijds Belg, werd zijn last-minute vervanger.
Toen Tom Meurs zich zaterdag ziek afmeldde voor onze match tegen Paul Keres konden wij geen Koltanowsky meer uit de mouw schudden. Zo bleef bord 10 helaas (voor niemand leuk) leeg en begon Apeldoorn 1 met een 0-1 achterstand.
Geen paniek, de rust werd bewaard.
Bovendien, de score werd snel gelijk getrokken door Thomas Beerdsen – die nauwkeurig rekende
toen Paul Hommerson al vroeg wat basisregels overtrad met het frivole 10.Pe5 c5 11.Lxb7?
Hierna werd wit uitgeteld met 11…Pxe5 12.dxe5 Ld3! 13.Da4 Lxf3 14.exf6 Lxf6 15.Kxf1 Tb8 16.Le4 Tb4 want na 17.Dc2 Txe4 18.Dxe4 Dd1+ 19.Kg2 Dxc1 zou wit have en goed verliezen – 0-1 en de loper op c1 heeft het daglicht nooit gezien.
Met jeugdig bravoure
gooide ook Kobe Smeets zijn pionnen naar voren tegen de Caro Kann van Tim Lammens
Na luttele zetten had Tim zijn paard al fraai onaantastbaar in het fietsenrek geparkeerd:
(na 12…Pf5) en ondanks dat hij later onnodig zijn koning uit het centrum wegrocheerde vergrootte Tim daarna geleidelijk zijn voordeel. Een kritiek beslissing om het voordeel te converteren naam hij op zet 30:
Na 30…N3xh4 is 31.Ne5 dus Tim koos voor vereenvoudiging met 30…Te4 31.Txe4 Pd2+ 32.Kc2 Pxe4 maar na 33.Le1 was het voordeel onverwachts onbeduidend geworden. Het geduldige 30…b6 had de witte activiteit heerlijk ingeperkt en groot voordeel behouden.
De trend die door de foute afwikkeling was ingezet leidde zelfs tot erger. De witte stelling liet zich makkelijker spelen en na de tijdscontrole stond het zo:
Wit heeft al beslissend voordeel en won na 41..Ke7 42.Kd5 Kd7 43.Lg3,
Een gelijk scenario (wel met betere afloop) voltrok zich bij Jan Willem van de Griendt en Sjef Rijnaarts. Sjef was comfortabel uit de opening gekomen. Op de 4de zet had wit met 4.dxc5 het centrum al opgegeven (hoort bij de Torre
aldus JW) toen met zwoegen daar het evenwicht hersteld was stond het zo:
Met het natuurlijk 23…Pc6 had Sjef een riante positie gehouden. Na 23…Dc8 24.Le7 Dc1+ 25.Txc1 Dxc1 26.De1 Dxe1 (na 26…Qxb2 had Sjef 27.Bd6! gemist) 27.Pxe1 a6 28.Ld3 Lxa4 29.Ld6 was de muziek er wel uit: ½-½ na 54.
Intussen had Nico Zwirs al een krachtige wit-overwinning geboekt tegen Xander Wemmers. De Richter-Rauzer
kwam slecht uit de verf tegen Nico’s centrale opzet
Het loperpaar straalt nog weinig uit, de toren staan krachteloos op hun half-open lijnen, de zwarte koning is nergens thuis. Dan komen de foutjes snel:
17…Lf8 18.De2 (met pionwinst; overzien door Xander). Na 18… Tb4 19.Dxh5 c5 20.a3 Tb7 21.De2 Tb6 22.Dc4 Ld7 23.Pd5 was het einde al heel nabij 1-0 op zet 27
Ook Merijn van Delft had een geslaagde openingsvoorbereiding. Op de ochtend zelf werd een bekoorlijk dame-terugzetje nog vluchtig gescanned. En jawel nu op het bord tegen Hugo ten Hertog:
13.Dc2-d1!? Met duidelijke bedoelingen wel. Na 13…Pf8 14.Dh5 Lxf4 15.Lxf4 Db6 16.b3 Pg6 verwaterde ook hier het voordeel na 17.Lxg6?! fxg6 18.Dxg6 Le6 19.gxh4!? Echter deze originele opzet werd toch beloond toen Hugo het even te licht opnam:
34.h5 Th7 35.h4! Kf8 36.h6! en nu zag zwart zich genoodzaakt de kwaliteit te offeren met Txh6, waarna Merijn het karwei netjes klaarde.
Arthur van de Oudeweetering had juist moeite om de theorie weer boven te halen, toen hij besloot het 1.c4 van Jan Breukelman met oud repertoire te counteren. Heel slecht ging dat aanvankelijk niet, maar Jan speelde een puike partij:
Zwart wil verder met Pd6, Dd7 en Ta5, maar met 16.Pc4! was wit dat voor. Na 16…Dc8 (!) 17.Td1 Pd6 18.Pxb6 cxb6 19.Bd2 kwam het kritieke moment.
Zwart onderschatte zijn stelling en zag geen andere uitweg dan op het kwaliteitsoffer in te gaan. Na 19…Lb3 20.Txb3
bleef de zwarte stelling echter te passief, zonder tegenspel en tikte Jan het netjes uit. Na 19…Pf7 had zwart geen problemen gehad, zo blijkt.
Ook Lucien van Beek had problemen zich de theorie te herinneren. Het idee uit zijn eigen partij tegen Twan Burg stond niet meer helder voor de geest, dus werd (met wit) in de Averbach
Konings Indier tegen Joris Kokje ongewild een andere weg ingeslagen. Op zich geen probleem, wit was helemaal OK. Of dat later toch zijn weerslag had? Feit is dat Lucien zich na een zetherhaling een lelijke blunder liet ontglippen na een minuutje nadenken:
24.f3? Pxg4 (24…Pxd5 kan ook) 25.hxg4 Lxc3 26.Ld3 Lg7 en Joris won 0-1 in 45. Niet alleen staat hij nu een pion voor. De ruil van nog een licht stuk (en de beheersing van de e-lijn) bepalen mede het winnende voordeel.
De twee lekkerste partijen, twee overwinningen voor Schaakstad Apeldoorn, heb ik weliswaar voor het laatst bewaard, maar waren op de dag zelf al eerder beslist.
Max Warmerdam boekte een fluwelen overwinning op Peter Lombaers, als uit het niets.
Op het eerste gezicht weinig aan de hand maar Max pakte steeds meer ruimte (te beginnen met 17.f4 e6 18.c4), waar zwart worstelde met zijn stukken en het vinden van een plan. Niet veel later ging het al mis
Na 25…Pd4 26.Lxd4 cxd4 27.c5 bxc5 28.Txc5 Td7 29.Tb1 hield zwart het niet meer bij elkaar 1-0 (34). Het fraaie dynamische pion-offer 25…e5! 26.fxe5 f5! was veel taaier geweest – eindelijk komt het paard (inmiddels op g7) tot leven. Al met al een geruisloze overwinning zoals dat heet.
Bij Stefan Kuipers tegen Demre Kerigan ging dat dan weer heel anders. Daar ging de Giuoco Piano ouderwets fortissimo.
Zo! Dit is wel eerder gespeeld maar niet helemaal bekend bij de spelers vermoed ik. Carlsen-Aronian, 2021 ging verder met 19.e5 d5 (19….dxe5 dan rustig(!) 20.Dc2) 20.Lxd5 (u begrijpt het al, 20.Ld3 was sterker). Kuipers maakte ook geen haast met 19.a4 om na 19…Te8 20.Dd3 Pf8 a la Tal
met een rook-swing nog meer richting zwarte koning te slingeren
Na 21.Tb5 Lh6 22.Dd2 Pe6? 23.Tf5 ging Demre snel ten onder na: 23…De7 24.Pxh4 Df8 25.Tf6 Dg7 26.e5 (1-0 in 33)
Alles bij elkaar een 5½-4½ overwinning voor Apeldoorn. Een overwinning die eigenlijk niet in twijfel is geweest.
Ed van der Meulen
